Go

mahjong

Het bordspel Go is een spel dat wordt gespeeld met twee spelers. Het is een spel wat oorspronkelijk uit Azië komt. Go is een spel wat wereldwijd wordt gespeelt en ook professioneel wordt beoefend.

Go is een spel met eenvoudige regels, maar dat maakt het goed kunnen spelen en winnen van het spel niet automatisch eenvoudiger.

Go is, net als schaken of dammen, een spel wat volledig wordt beheerst door de zetten die spelers doen. Er is geen dobbelsteen of andere geluksfactor in het spel die de uitkomst op bais van willekeur kan beinvloeden.

Basis Go

Go wordt gespeeld op een bord met een raster van 19 x 19 lijnen. Op het eerste gezicht bestaat het bord uit 18 x 18 viekante vakjes, maar de speelstukken worden gespeeld op de kruispunten van de lijnen. Dit zijn in totaal 361 kruispunten.

Spelers spelen met zwarte of witte afgeronde stenen. Daarbij mag zwart de eerste zet doen. De stenen zijn in feite oneindig, maar met 180 witte en 180 zwarte stenen bij het spel is dit eigenlijk altijd ruim voldoende.

Het doel van het spel Go is om zoveel mogelijk gebieden van het bord te bezitten door dit te omsingelen met stenen van een eigen kleur.

Om de beurt zetten spelers stenen op nog vrije kruispunten waarmee het bord steeds voller wordt, totdat er geen voordeel meer kan worden behaald met het zetten van stenen. Dan wordt de eindscore bepaald. Spelers mogen ook tijdens een zet passen.

Spelverloop Go

Zwart begint altijd met het plaatsen van de eerste steen. Doordat zwart hiermee een voordeel heeft, is het gebruikerlijk dat wit een startvoordeel (afhankelijk van het niveau of speelsterkte) van 6,5 punten krijgt (dit wordt een Komi genoemd). In sommige toernooien is een Komi van zelfs 7,5 gebruikelijker. Het halve punt zorgt er teven voor dat gelijke spelen worden voorkomen.

De randen van het raster op het bord vormen natuurlijke grenzen voor de gebieden die afgesloten kunnen worden. In de hoeken is het met het maken van twee aaneengesloten muren dus al voldoende om een gebied af te sluiten.

Stenen mogen niet meer verplaatst worden en de stenen hebben als doel om gebieden te beheersen. Alle vrije kruispunten binnen die gebieden tellen als punten voor de betreffende speler.

Gebieden Go

Gebieden tellen alleen mee als ze omsloten zijn door de stenen van 1 kleur. De randen van het bord vormen een natuurlijke grens.

om gebieden te beheersen moet het niet meer mogelijk zijn voor de tegenstanders om uit de omsloten ruimte te ontsnappen door het maken van ketens. Als een steen naast zich nog een vrij kruispunt heeft (dit kan in vier richtingen), dan spreekt men van vrijheiden. Dit betekent zoveel als dat de speler hier een tweede steen naast kan leggen en zo een keten kan maken van stenen die nog vrij kan worden aangevuld. In feite ontsnapt een keten dan mogelijk uit de omsluiting van de tegenstander.

Stenen of ketens die door de zet van een tegenstander volledig worden omsloten worden geslagen / gevangen door de tegenstander en van het bord gehaald.

Als beide spelers niet meer verder kunnen spelen dan passen ze en wordt de eindscore bepaalt.

Puntentelling Go

De puntentelling bij Go bestaat uit het tellen van alle vrije kruispunten van de gebieden die door één kluer volledig worden omsloten.

Daarnaast worden alle geslagen stenen van de tegenstander erbij opgeteld.

Stenen die aan het eind van het spelen binnen een gebied van de tegenstander liggen worden van het bord genomen en toegevoegd bij de geslagen stenen.

Belangrijk bij het bepalen van dode of vrije stenen die wel of niet van het bord gehaald moeten worden. Om hier wat meer detailuitleg over te krijgen, kijk dan eens bij de Nederlandse Go bond

Bij het bepalen van de eindscore is het belangrijk om de 'Komi' niet te vergeten. In bais krijgt wit een puntentotaal van 6,5 toegevoegd om het startvoordeel van zwart te compenseren.

Bijzondere regels Go

De 'Ko' regel is de regel die bepaalt dat je geen repeterende zetten kan doen die exact hetzelfde / tegenovergestelde is als de tegenstander. Hierdoor wordt voorkomen dat over en weer een steen geslagen wordt. De Ko regel verbiedt dit.

De 'zelfmoord' regel is dat je geen steen mag plaatsen waar deze steen direct geen vrijheden meer heeft. Dit mag alleen als je daarmee wel een keten van de tegenstander slaat.

Tot slot nog een paar leuke weetjes over Go. De naam oorspronkelijke namen van het spel zijn in het Japans: I-Go, in het Chinees: Weiqi, en in het Zuid-Koreaans: Baduk.

Er is een coputerspeler die Alpho-Go heet en die wint van de beste professionele spelers. Intressant daaraan is dat de computer het spel anders benaderd. In plaats van zoveel mogelijk punten te behalen, speelt de computer alle zetten met als doel om minimaal 1 punt meer te halen dan de tegenstander, want daarmee win je immers het spel. Er is een documentaire over deze AlphaGO computer gemaakt in 2017.