Volleybal is een balsport wat met de handen wordt gespeeld op een veld vn 18 x 9 meter met een net ertussen. Twee teams, bestaande uit 6 personen proberen de bal over het net naar de tegenpartij te krijgen en daar punten te scoren.

Een punt wordt gecoord als de bal in het vak van de tegenstander de grond raakt, of als een tegenstander de bal het laatst raakt en de bal gaat uit, of in het net.

Over het algemeen wordt een volleybal set gespeeld met een best of five opzet. Dit betekent dat degene die als eerste 3 gems wint, de set wint. Games gaan tot de 25 punten, behalve als het 2-2 staat, dan is de beslissende game 15 punten.

Bij volleybal moeten er 2 punten verschil zijn om een een set te winnen. Hierdoor pakt de score soms hoger uit dan 25 of 15.

Hieronder het spelverloop bij volleybal, waarbij de regel is dat het team van de tegenstander de bal maximaal 3 x mag raken:

• Service - De bal wordt in het spel gebracht door en service van anchter de achterlijn. Dit kan onderhands, bovenhands of met een sprongservice.
• Opvangen - Een speler van de tegenstander 'vangt' de bal nu op door deze onderhand (of bovenhands) direct door te spelen naar een andere speler. (echt vangen van de bal mag niet, maar wordt in de jeugd wel als oefenvorm toegepast).
• Spelverdelen of Set-up - Na het opvangen kan een andere speler het spel verder opzetten en een aanval voorbereiden. Dit is een technisch gedeelte waarbij een goede opzet cruciaal is.
• Aanval - De speler die wordt aangespeeld met de set-up kan nu de bal over het net slaan. Dit kan met een smash (harde klap met vlakke hand) of met een prikbal (een slim tikje met de vingertoppen.)
• Verdedigen / blocken - Als de bal geslagen wordt kan de tegenpartij proberen deze direct bij het net te blocken zodat de bal weer terug het veld in komt. Lukt dit niet dan is het een kwestie van de bal goed opvangen in het achterveld en verder spelen.

Om het spel wat sneller en aantrekkelijker te maken wordt er tegenwoordig (vanaf 2000) meestal volgens het zogenaamde Rally Point Systeem gespeelt. Dit systeem houdt in dat er bij iedere rally een punt gescoord wordt door een team. Voorheen werd er gewerkt met een zogenaamd side-out systeem. Hierbij kon alleen het serverende team een punt scoren. Als het niet-serverende de rally won kreeg het wel de opslag, maar geen punt. (Een set eindigde overigens toen wel bij 15 punten met twee punten verschil).

De hoogte van het volleybalnet is overigens 2,43 meter voor de heren. De nethoogte bij damesvolleybal is 2,24 meter.

Punten scoren met volleybal kan op verschillende manieren:

• Bal op de grond bij de tegenstander (in slaan).
• Bal komt buiten het veld op de grond (uit slaan, tegenstander krijgt punt (en de bal).
• Aangeraakt / touche, punt als de bal uitgaat via een tegenstander.
• Voetfouten maken, kost een punt.
• Netfouten, het opzettelijk of hinderlijk raken van het net.
• Meer dan 3 x de bal raken n het team, kost ook direct een punt.
• Dubbel raken, geen speler mag de bal twee keer direct achter elkaar raken.
• Te lang contact, bijvoorbeeld dragen van de bal, mag niet.
• Opstellingsfout.

Hieronder nog een aantal belangrijke volleybal spelregels:

• Een speler mag bij het blokken de bal wel twee keer achter elkaar raken.
• Een blokkeringspoging telt niet als één van de maximaal 3 balcontacten per ploeg.
• De antennes naast het net mogen niet geraakt worden. (ook andere objecten buiten het speelveld niet).
• Je mag niet over de middenlijn met je voeten, en je mag niemand hinderen via de ruimte onder het net.
• Na het scoren van een punt krijg je altijd zelf de service, of behoudt je die.
• Er mag geen aanvalsactie worden gespeeld als de spelverdeler een bovenhandse paas uit de 3 meter zone (direct achter het net) speelt.
• Achterspelers mogen de bal niet over het net spelen als ze afzetten binnen de 3 meterzone als de bal zich boven de netrand bevindt.

Een typische basisopstelling bij volleybal bestaat uit 2 buitenaanvallers, 2 middenaanvallers, 1 diagonaal, 1 spelverdeler.

Een libero is een specialist in de verdediging die sommige ploegen inzetten. Deze moet een contrasterend shirt aan en opzichte van de rest van het team omdat deze andere regels heeft, namelijk: deze mag elk moment worden gewisseld worden, mag alleen in het achterveld spelen, mag niet over het net slaan als de bal boven de netrand is, en mag niet serveren.