Pétanque wordt vaak door elkaar gehaald met de term Jeu de Boules. Jeu de Boules (spel met ballen) wordt daarin eigenlijk als overkoepelende benaming gezien voor spellen met de bekende metalen ballen. Petanque is de provinciaalse variant van het spel. We baseren onze uitleg van het spel op deze variant.

De oorsprong van Petanque ligt in de Griekse oudheid. Het was oorsponkelijk een spel waarbij met een aanloop en op basis van kracht werd gegooid met de ballen. De Franse variant is ontstaan nadat een oude man geen aanloop meer kon nemen. Petanque heeft daardoor ook wel de reputatie van een oudemannensport gekregen, maar is daardoor niet minder leuk voor alle leeftijden.

Bij petanque is het de bedoeling om metalen ballen onderhands te gooien en daarmee zo dicht mogelijk bij een klein houten balletje uit te komen. Elke speler heeft hiervoor 3 ballen te beschikking die om en om worden gegooid.

Deze ballen zijn van metaal en hebben een diamteter van 7 tot 8 centimeter. Het gewicht varieert tussen 650 en 800 gram.

Het kleine houten balletje wat als mikpunt of doel wordt gebruikt wordt in het Frans de 'hut' genoemd. Dit balletje heeft een diameter van 3 centimeter.

Hoewel officieel Petanque / Jeu de Boules met metalen ballen wordt gespeeld zie je recreatief ook sets waarbij kunststof wordt gebruikt en waar ook specifiek rekening is gehouden met de toegankelijkheid van het spel voor kleinere kinderen. Op campings of in de tuin zie je dan ook vaak vrolijke gekleurde ballen, waarmee eigenlijk bijna gewoon hetzelfde spelletje wordt gespeeld.

Het werpen van de ballen bij Petanque gebeurt onderhands. Hierin zijn nog wel een aantal variaties te onderscheiden. De variatie zit hem met name in de hoogte waarop gegooid wordt en bestaat uit 'rollen', 'half hoog gooien' en 'hoog' gooien.

Het gooien van de ballen gebeurt vanaf een vooraf vastgesteld punt. Dit punt wordt met een cirkel gemarkeerd, of met een kunststof ring aangeduid, door degene die de hut (het mikpunt / doel) als eerste mag gooien. Deze hut moet minimaal 6 meter en maximaal 10 meter vanaf de originele werpplek uit de genoemde cirkel terecht komen.

Bij het werpen van de ballen mag je andere ballen raken. Het is zelfs de bedoeling om ballen van je tegenstander weg te spelen zodat je zelf het dichts bij het doel komt te liggen en uiteindelijk punten kunt scoren.

Degene die zijn of haar ballen het dichts bij het doel heeft gekregen krijgt 1 punt voor elke bal die dichterbij ligt dan die van een tegenstander. Een potje Petanque wordt gespeelt totdat iemand 13 punten heeft gescoord.

De technieken om deze punten te scoren bestaan eigenlijk uit drie simple manieren. De eerste is om je eigen bal gewoonweg het dichts bij de hut te plaatsen en te hopen dat deze niet wordt weggekaatst. De tweede manier is om een bal van de tegenstander, die dichterbij ligt, weg te kaatsen waardoor één van jou ballen automatisch de ditchtbijzijnde is. De derde manier om punten te scoren is door de hut te doen verplaatsen door deze hard te raken. Als deze dusdanig rolt dat één van jou ballen de dichtbijzijnste wordt, win je ook een punt (of meer, als er meer ballen van jou ditherbij liggen dan die van je tegenstader).

Petanque wordt meestal gespeelt op een zanderige of grindactige ondergrond. Bij het aanleggen van een officieel wedstrijd Petanque speelveld wordt rekening gehouden met een stevige ondergrond en eventueel drainage als de ondergrond te nat is. De ondergrond wordt voorzien van dolomietgrind met een redelijk grove diameter, met daarna een fijnere laag dolomietgrind.

De afmetingen van een officieel Petanqueveld voor reguliere wedstrijden speelvelden is 3 meter breed x 12 meter lang. Voor internationale kampioenschappen wordt uitgegaan van 4 meter breed x 15 meter lang voor het speelveld.

Net zoals bij vele andere spellen en bijna alle sporten is er wel een kampioenschap wat er omheen wordt georganiseerd. Zo heeft ook Petanque een Nederlands kampioenschap, zijn er Europese kampioenschappen en ook Wereldkampioenschappen.

Een bijzondere vermelding die wordt gemaakt over Petanque is de link met de Olympische spelen van 2024. Mede vanwege de speelstad Parijs in Frankrijk. Er wordt gesuggereerd dat Petanque nog wel eens als sport kan worden toegevoegd aan deze spelen. Of dat echt waarheid wordt zal uiteraard de komende jaren pas blijken.